Zelf contracten opstellen hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn. Contracten kunnen er soms imponerend uitzien (en dat is ook de bedoeling, als je een jurist die laat opmaken) maar uiteindelijk komt het gewoon neer op vastleggen wat je afgesproken hebt met je wederpartij. Vergeet dus de misvatting dat het in moeilijke juridische taal moet of dat bepaalde dingen wettelijk verplicht zijn. Volg deze tips en maak je contract tot een succes.
1. Bouw je contract logisch op
Een contract is een serie afspraken over een bepaald onderwerp. Om zeker te weten dat je alle afspraken op een rijtje hebt, ga je die afspraken dus ook letterlijk op een rijtje zetten. Vertel een verhaal: wat ga je letterlijk, exact doen. “Hierbij verkoopt Jan zijn auto aan Piet” of “Piet treedt in dienst als consultant bij Jan”. En zet er dan een titel boven die die lading dekt.
Vervolgens ga je dat uitbouwen. Bij een verkoop hoort levering en betaling. Dus artikel 2 wordt hoe er geleverd wordt en artikel 3 hoe er betaald wordt. Na betaling kunnen er problemen ontstaan, dus artikel 4 gaat over hoe die opgelost worden. Als dat niet werkt, komt in artikel 5 hoe er schadevergoeding moet worden betaald en in artikel 6 wanneer je naar de rechter gaat.
2. Gebruik consistente terminologie
Je contract zal een hoop concepten benoemen waar op voortgebouwd wordt. Geef die allemaal een naam, en gebruik die naam overal. Heb het dus niet de ene keer over “Jans auto” en daarna “de auto” of “voornoemd voertuig”, maar zet in artikel 1 “Het betreft de auto met kenteken X en kentekenbewijs nummer Y” en daarbij “Hierna te noemen De Auto”. Met hoofdletters dus. Daarna zeg je overal “de Auto”, dan staat onbetwistbaar vast welke auto je bedoelde.
3. Houd artikelen kort
Als vuistregel hanteer ik altijd dat als een artikel meer dan 5 leden heeft, je het moet opsplitsen. Zo bewaar je het overzicht, omdat je dan op zijn minst er een nieuw kopje boven moet zetten. Ook krijg je zo meteen een prikkel om de inhoud van dat nieuwe artikel even door te lopen.
4. Beperk elk artikel tot één onderwerp
Een artikel regelt één specifiek onderwerp binnen het contract. Maak dus nooit de fout “even snel” er nog iets anders bij te zetten. Extra artikelen is nooit erg, onleesbare lange teksten wel. Wil je een boete bij te laat betalen, dan stop je dat niet in je artikel “Betalingsvoorwaarden” maar dan komt er een artikel “Te late betaling” en daarin “Ik wil een boete”.
5. Schrijf de wet niet over, tenzij je hem aanpast
Om een contract gewichtiger te doen lijken, schrijven juristen nog wel eens de wet over. Ik ben daar geen fan van; als het al in de wet staat waarom zou je het dan nog eens herhalen? De enige reden om dit te doen, is omdat je er op een zeker punt van af wilt wijken.
6. Verwijs expliciet terug
Als je wilt terugvallen op een eerdere afspraak, wees dan expliciet. Niet “zoals hierboven aangegeven” maar “zoals in artikel 1.3 is aangegeven”. Let er daarbij op dat je echt het juiste artikel benoemt; vaak wordt er flink geschoven in de onderhandelingen en gaat artikel 1.3 uiteindelijk over iets anders dan jij bedoelde. Je kunt dan met automatische verwijzingen in Word gaan werken, maar het is vaak net zo simpel om er even tussen haakjes achter te zetten wat er in jouw artikel 1.3 stond: “zoals in artikel 1.3 (Leveringstermijn) is aangegeven”.
7. Wijk expliciet af van de voorwaarden
Horen er algemene voorwaarden bij het contract? Prima, als je dat graag wilt. Maar benoem ze wel expliciet (als het even kan met versienummer of datum) en voeg ze er bij als bijlage. Waarschijnlijk ga je er van afwijken, en dan is het heel verstandig dat expliciet te doen. “In afwijking van artikel 2.4 van de Algemene Voorwaarden is de betalingstermijn 14 dagen”.
8. Vraag je bij elk artikel af waarom het er staat
Onkruid is in je tuin vervelend, maar in je contract komt het ook vaker voor dan je denkt. Wat moet je met een Weens Koopverdrag in je cloudlicentie of een partiële-nietigheidsbepaling in een vof-overeenkomst? Meestal staat zulke tekst er omdat die er in de vorige tekst ook stond, of omdat je toevallig een model vond waar dat in stond. Eruit met die hap. Als jij niet weet waarom het er staat, dan is dat een risico om te behouden: straks betekent het iets in jouw nadeel.